«Αιχμάλωτοι στις ράγες» – Το βιβλίο που αποκαλύπτει την αθέατη ιστορία του ελληνικού σιδηροδρόμου

Την Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2025, στις 20:30, στο Public Συντάγματος, ο δημοσιογράφος και ερευνητής Αχιλλέας Χεκίμογλου παρουσιάζει το νέο του βιβλίο «Αιχμάλωτοι στις ράγες: Γιατί δεν έχουμε τον σιδηρόδρομο που θέλουμε», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν προσωπικότητες με βαρύτητα και γνώση: ο Ευάγγελος Βενιζέλος, πρώην Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Ομότιμος Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ,
ο Ιωάννης Κ. Μουρμούρης, Καθηγητής Management & Οικονομικής των Μεταφορών του ΔΠΘ και πρώην Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΣΕ, η Επιστήμη Μπινάζη, δημοσιογράφος της Athens Voice,
καθώς και ο ίδιος ο συγγραφέας, υπό τον συντονισμό της δημοσιογράφου του Πρώτου Θέματος, Μαριάννας Τζάννε.

Ο σιδηρόδρομος που δεν μας αξίζει

Με λόγο αιχμηρό και τεκμηριωμένο, ο  Αχιλλέας Χεκίμογλου επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα που βασανίζει γενιές Ελλήνων: γιατί η χώρα δεν απέκτησε ποτέ τον σιδηρόδρομο που της αξίζει. Μέσα από ανέκδοτα αρχεία του 20ού αιώνα, ο συγγραφέας φωτίζει για πρώτη φορά την αληθινή ιστορία του ελληνικού σιδηροδρόμου, τα πρόσωπα που τον υπηρέτησαν, αλλά και τις πολιτικές αποφάσεις που τον εγκλώβισαν στην υποβάθμιση.

Το βιβλίο αποτελεί το πρώτο μέρος μιας ευρύτερης ιστορικής και δημοσιογραφικής έρευνας, που καλύπτει την περίοδο 1936-1967, επιχειρώντας να ενώσει τα κομμάτια μιας ιστορίας που έμεινε θαμμένη στα συρτάρια της διοίκησης.

Από τη χρεοκοπία στον λιγνίτη – και από τον πόλεμο στη λεηλασία

Η αφήγηση ξεκινά στον Μεσοπόλεμο, όταν τα σιδηροδρομικά δίκτυα βρέθηκαν στο χείλος της οικονομικής κατάρρευσης, μέχρι τη δικτατορία του Μεταξά που παρενέβη δυναμικά για να σώσει τους Σιδηροδρόμους του Ελληνικού Κράτους (ΣΕΚ).

Μέσα από τα ντοκουμέντα, αποκαλύπτεται ότι οι ΣΕΚ ήταν οι πρώτοι που επιχείρησαν να αξιοποιήσουν τον ελληνικό λιγνίτη, σε ένα σχέδιο ενεργειακής αυτονομίας που τράβηξε το ενδιαφέρον ακόμη και της ναζιστικής Γερμανίας.

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο σιδηρόδρομος πρωταγωνιστεί στην επιστράτευση του ’40, συμβάλλοντας αποφασιστικά στη νίκη κατά των Ιταλών. Τα αρχεία του Γ’ Ράιχ, όμως, αποκαλύπτουν και τον φόβο των ναζί απέναντι στα σαμποτάζ της ελληνικής Αντίστασης, που συχνά εγκλώβιζαν ολόκληρα τμήματα της Βέρμαχτ.
Η εκκένωση των Γερμανών άφησε πίσω της συντρίμμια – μια χώρα που κυριολεκτικά επέστρεψε στον 19ο αιώνα.

Εμφύλιος, πιέσεις και «Τρόικα πριν την Τρόικα»

Η έρευνα συνεχίζεται στις δεκαετίες που ακολούθησαν, μέσα σε ένα περιβάλλον νομισματικής και κοινωνικής κατάρρευσης. Ο Αχιλλέας Χεκίμογλου φέρνει στο φως απόρρητα ντοκουμέντα, δείχνοντας ότι ο Εμφύλιος Πόλεμος δεν ήταν μόνο ιδεολογικός, αλλά και συγκοινωνιακός – με τον σιδηρόδρομο να βρίσκεται κυριολεκτικά στην πρώτη γραμμή.

Ο συγγραφέας καταγράφει την αμερικανική εμπλοκή στη μεταπολεμική ανασυγκρότηση, αποκαλύπτοντας πολιτικές και πιέσεις που θυμίζουν έντονα τις περιόδους των μνημονίων δεκαετίες αργότερα.
Παράλληλα, φωτίζει τη νομοθετική «ασυλία» που εξασφάλισαν οι συντεχνίες των επαγγελματιών αυτοκινητιστών, αφήνοντας τον σιδηρόδρομο στον ρόλο του «πτωχού συγγενούς» των μεταφορών.

Και πάνω απ’ όλα, αναδεικνύει τα ανεκπλήρωτα σχέδια αναγέννησης που έμειναν για πάντα στα συρτάρια των υπουργείων – οι ίδιες υποσχέσεις που ακούγονται, με άλλη μορφή, μέχρι σήμερα.

Το «Αιχμάλωτοι στις ράγες» δεν είναι απλώς ένα βιβλίο για το παρελθόν. Είναι μια καθρέφτης της Ελλάδας που προσπαθεί να κινηθεί μπροστά, αλλά μένει δεμένη στις ίδιες ράγες.

• Παρουσίαση: Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2025, ώρα 20:30
• Χώρος: Public Café, Πλατεία Συντάγματος
• Εκδόσεις Παπαδόπουλος